بیش فعالی

بیش فعالی، یا اختلال کم‌توجهی و بیش‌فعالی (ADHD)، یک اختلال عصبی-تکاملی است که عمدتاً در کودکان مشاهده می‌شود و ممکن است تا بزرگسالی ادامه یابد. این اختلال شامل مشکلاتی در توجه، تمرکز، و کنترل رفتار و بیش‌فعالی است.

علائم بیش فعالی

علائم بیش فعالی (ADHD) به طور کلی به سه دسته اصلی تقسیم می‌شوند: بی‌توجهی، بیش‌فعالی، و تکانشگری. در زیر علائم هر دسته آورده شده است:

علائم بی‌توجهی

• عدم توجه به جزئیات: انجام اشتباهات مکرر در کارها و تکالیف.
• مشکل در حفظ تمرکز: عدم توانایی در تمرکز طولانی مدت بر وظایف یا فعالیت‌ها.
• عدم گوش دادن: به نظر می‌رسد کودک وقتی با او صحبت می‌شود، گوش نمی‌دهد.
• مشکل در دنبال کردن دستورات: عدم توانایی در به پایان رساندن تکالیف و وظایف.
• سازماندهی ضعیف: مشکلات در سازماندهی کارها و فعالیت‌ها.
• اجتناب از وظایف: تمایل به اجتناب از کارهایی که نیاز به تلاش ذهنی طولانی دارند.
• گم کردن وسایل: گم کردن مکرر وسایل مورد نیاز برای وظایف و فعالیت‌ها.
• حواس‌پرتی آسان: حواس‌پرتی سریع و مداوم به محرک‌های خارجی.
• فراموشکاری: فراموش کردن کارهای روزمره و وظایف.

علائم بیش‌فعالی

• حرکت مداوم: عدم توانایی در نشستن آرام و مدام در حال حرکت بودن یکی از علائم بیش فعالی میباشد.
• دویدن یا بالا رفتن بی‌مورد: انجام حرکات غیرمعمول و بیش از حد در موقعیت‌های نامناسب.
• مشکل در بازی آرام: عدم توانایی در انجام بازی‌ها یا فعالیت‌های تفریحی به صورت آرام.
• همیشه در حال حرکت: به نظر می‌رسد همیشه در حال حرکت است، حتی زمانی که باید آرام باشد.
• حرف زدن بی‌وقفه: حرف زدن مداوم و بیش از حد.

علائم تکانشگری

• قطع کردن صحبت دیگران: قطع کردن صحبت دیگران یا دخالت در بازی‌ها و فعالیت‌ها.
• پاسخ دادن بدون فکر کردن: پاسخ دادن به سوالات قبل از اتمام پرسیدن.
• مشکل در انتظار نوبت: مشکلات در صبر کردن و انتظار نوبت خود.

نکته مهم: علائم ممکن است در بزرگسالان به شکل متفاوتی بروز کنند، مانند مشکلات در مدیریت زمان، فراموشکاری، مشکلات در حفظ شغل و روابط، و اضطراب و افسردگی.

درمان بیش فعالی

1-دارودرمانی:
استیمولانت‌ها: داروهایی مانند متیل‌فنیدات (ریتالین) و آمفتامین‌ها (آدرال) که به افزایش تمرکز و کاهش رفتارهای بیش‌فعالی کمک می‌کنند.
غیر استیمولانت‌ها: داروهایی مانند اتوموکستین (استراترا) و برخی داروهای ضدافسردگی که به مدیریت علائم کمک می‌کنند.
2-روان‌درمانی:
رفتار درمانی: آموزش تکنیک‌های مدیریت رفتار، آموزش مهارت‌های اجتماعی و حل مشکلات.
درمان شناختی-رفتاری (CBT): کمک به تغییر الگوهای فکری منفی و تقویت رفتارهای مثبت.
3-آموزش والدین:
آموزش تکنیک‌های مدیریت رفتار، ایجاد محیط منظم و حمایت‌گر برای کودک، و افزایش تعاملات مثبت.
4-مداخلات آموزشی:
برنامه‌های آموزشی خاص و تنظیمات مدرسه‌ای برای کمک به بهبود تمرکز و کاهش اضطراب.
5-تغییرات سبک زندگی:
رژیم غذایی مناسب، ورزش منظم، خواب کافی، و کاهش استفاده از فناوری‌ها.
6-حمایت‌های اجتماعی:
گروه‌های حمایتی برای والدین و کودکان، مشاوره خانواده.

کلام آخر

تشخیص و درمان بیش فعالی باید توسط متخصصین بهداشت روانی مانند روانپزشکان، روانشناسان یا پزشکان متخصص در این زمینه انجام شود. این اقدامات به کاهش علائم و بهبود کیفیت زندگی افراد مبتلا به بیش فعالی کمک می‌کند.